Τα τέσσερα χαρακτηριστικά του Αγίου Δημητρίου
Σήμερα συγκεντρωθήκαμε για να αποδώσουμε την δέουσα τιμή σ’ έναν άγιο ιδιαιτέρως αγαπητό και να ζητήσουμε τις πρεσβείες του, οι οποίες έχουν μια ιδιαιτερότητα, καθώς ο άγιος Δημήτριος διακρίνεται για εξαιρετικά χαρακτηριστικά, τα οποία δεν διαθέτουν άλλοι άγιοι, τουλάχιστον όχι μαζεμένα.
Πρώτο χαρακτηριστικό του είναι η παρθενία. Κοινό μεν με πολλούς εκ των αγίων και της Παναγίας μας, που όμως έχει έναν ιδιαίτερο σύνδεσμο με Αυτήν, λόγω του ιδίου του ονόματός του.
Δημήτριος! Για να καταλάβουμε ποια είναι η σχέση με την Παναγία μας, πρέπει να εξετάσουμε πως δημιουργείται, ποια είναι η ετυμολογία του ονόματος.
Την γη οι παλαιοί, οι αρχαίοι, την θεωρούσαν ως μητέρα. Από την γη πλαστήκαμε, σύμφωνα με την διήγηση της γραφής, όπως από την μήτρα της μητέρας βγαίνει το παιδί. Η γη μας τρέφει.
Πολλά από αυτά που τρώμε τα καλλιεργούμε και τα λαμβάνουμε από αυτή. Αλλά και μετά τον θάνατόν μας σε αυτήν επιστρέφουμε. Δίκαια, λοιπόν, η γη μπορεί να ονομάζεται μητέρα.
Αλλά και στην υμνολογία της λατρείας μας, ένας εκ των αναβαθμών του πλ. Δ ήχου την ονομάζει έτσι: « Ἐπί τὴν μητέρα αὐτοῦ γῆν, δύνων πᾶς αὖθις άναλύσει, τοῦ λαβεῖν βασάνους, ἢ γέρα τῶν βεβιωμένων».
Γη-μήτερ την ονόμαζαν και κατά μια παραφθορά του «Γ», Δη-μήτερ, εξ ου και το όνομα Δημήτριος. Ακόμα να θυμηθούμε ότι οι αρχαία Ελλάδα, οι ειδωλολάτρες προγονοί μας, ονόμαζαν την θεά της γεωργίας Δήμητρα.
Γη-μητερ όμως για μας τους ορθοδόξους είναι η Παναγία μας. Την αποκαλούμε Θεού Μήτηρ, όπως και είναι, αλλά και μητέρα όλου του κόσμου.
Στους χαιρετισμούς όμως την αποκαλούμε και γη: «Χαῖρε ἄρουρα βλαστάνουσα εὐφορίαν οἰκτιρμῶν».( ἄρουρα στην αρχαία ελληνική γλώσσα είναι η γη, εξ ου και ο ποντικός που ζει μέσα στη γη ονομάζεται αρουραίος).
Αυτός ο συσχετισμός του αγίου με την Παναγία μας. Όμως ο άγιος Δημήτριος υπήρξε και μάρτυς, μεγαλομάρτυς. Το μαρτύριό του μάλιστα σχετίζεται προς το πάθος του Κυρίου.
Ο συσχετισμός αυτός γίνεται κυρίως διότι ο άγιος λογχίστηκε, όπως και ο Κύριος.
Μάλιστα στην ακολουθία του εσπερινού ακούστηκε και τονίστηκε δια των τροπαρίων, ότι ο άγιος μιμήθηκε τον Κύριο: «Πάθει τὸ πάθος μιμούμενος, τὸ ζωηφόρον Χριστοῦ…», «ὁ λογχευθέντων τῶν μελῶν , τὸ μακάριον πάθος πνευματικῶς ἡμῖν ἀναζωγράφησας τοῦ Χριστοῦ….».
Αλλά και ότι είναι ο μόνος για τον οποίον η υμνογραφική παράδοση έχει προεόρτιες ακολουθίες δια μια εβδομάδα, τις οποίες ονομάζει «Μεγάλη εβδομάδα» του αγίου Δημητρίου και οι οποίες συνοδευόταν με νηστεία κατά μίμηση της Μεγάλης Εβδομάδας του Κυρίου.
Τρίτο χαρακτηριστικό, το οποίο του έδωσε την επωνυμία του, είναι η ανάβλυση Μύρου εκ του ιερού λειψάνου.
Εμείς χριστιανοί, με το άγιο Μύρο που λαμβάνουμε κατά το μυστήριο του Βαπτίσματος, λαμβάνουμε και την χάρη του Παναγίου Πνεύματος, η οποία όταν παραμένει μέσα μας αναδύει ξεχωριστή ευωδία.
Έτσι και τα λείψανα των αγίων μας, οι οποίοι είχαν ξεχωριστή επαφή με την Χάρη του Αγίου Πνεύματος, αναδύουν Μύρο και ευωδία.
Ξεχωριστά όμως ο άγιός μας, λόγω της απόλυτης μίμησης του μαρτυρίου του με το πάθος του Κυρίου, αναβλύζει Μύρο, καθ’ ον τρόπο εκ της πλευράς του Κυρίου ανάβλυσε αίμα και ύδωρ.
Ένα τέταρτο χαρακτηριστικό του αγίου μας είναι η ιεραποστολή. Είχε κύκλο μαθητών, τον οποίον αύξανε κάθε μέρα. Ήταν πόθος του να μετατρέπει κάθε μέρα έναν ειδωλολάτρη σε χριστιανό.
Από την χορεία δε των μαθητών μας είναι γνωστός ο μάρτυς Νέστωρας, του οποίου το όνομα, αλλά και το κατόρθωμα αναφέρεται στο σημερινό απολυτίκιο: «Ὡς οὖν Λυαίου κάθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύνας τὸν Νέστωρα…..».
Γνωστό το περιστατικό, όπου ο μικρόσωμος Νέστωρας νίκησε τον γιγαντόσωμο και υπερφίαλο Λυαίο.
Μια νίκη, η οποία κατέστη ως μια υπέροχη ιεραποστολική πράξη, καθότι πολλοί ειδωλολάτρες, βλέποντας την δύναμη του Θεού του Δημητρίου, όπως ο ίδιος ο Νέστωρας τον επικαλέστηκε, πίστεψαν και μαρτύρησαν.
Πήγε ο Νέστωρας στη φυλακή και έλαβε την ευλογία του αγίου Δημητρίου. Στον αγώνα, στο στάδιο, έλαβε την νίκη απέναντι του γιγαντόσωμου Λυαίου.
Ήρθαμε κι εμείς τούτη την ώρα, στη μνήμη του, όχι στη φυλακή, αλλά στο ναό που είναι αφιερωμένος στο όνομά του.
Να ζητήσουμε την ευλογία του και τις πρεσβείες του, ώστε να λάβουμε κι εμείς, το στεφάνι της νίκης, στο στάδιο του καθημερινού μας πνευματικού μας αγώνα. Να νικήσουμε τους πειρασμούς, που φαντάζουν γιγαντόσωμοι, υπερφίαλοι και ανίκητοι.
Αρχιμανδρίτου Ι. Μ. Σιδηροκάστρου
